Klinika podagryka

Żeby wieszczyć atak kleszczy nie trzeba być Pytią i wdychać dymu z palonych liści wawrzynu szlachetnego.

Przy okazji wychwalania leczniczych właściwości liści laurowych pisałam o tym patencie na wizje (tutaj).

I tak wiadomo, że kleszcze będą utrudniać nam wakacyjne spacery po parkach, lasach i łąkach.

Piszę tego posta z Mazur. Tu jest jak na wojnie. Kleszcze czyhają na mnie na każdym kroku.

Ale przecież nie będę ciągle siedzieć w domu tylko dlatego, że zagraża mi taki mały drań,  a wychodząc  nie będę się ubierać w kombinezon ochronny.

Jak tu chodzić w upalne lato w spodniach z długimi nogawkami, koszuli z długim rękawem zapiętej pod szyję i w kaloszach?

I tak, jak wykazuje moje doświadczenie, kleszcz może nas dopaść zawsze.

Ja sprowadziłam kiedyś jednego w swoje progi  na studziennej pompie przywiezionej na zimę  z mazurskiej działki. Ugryzł  męża, który siedział tego dnia cały dzień w domu i ani przez chwilę nie pomyślał o kleszczach.

Więc jak się przed kleszczami bronić?

Po pierwsze, na spacery do lasu, parku czy na łąkę trzeba zakładać jasne ubrania. Wtedy kleszcze lepiej widać. Po drugie, po powrocie z wycieczki należy wytrzepać ubranie i wyprać je. Po trzecie, a właściwie powinno być po pierwsze, bo to  jest najważniejsze, odstraszyć je tak skutecznie, by trzymały się od nas z daleka.

Świetnie nadają się do tego olejki eteryczne. Kleszcze najbardziej nie lubią olejku piołunowego, wrotyczowego, żywotnikowego, miętowego, eukaliptusowego, tatarakowego , herbacianego, kubebowego, patchulowego, goździkowego i olejku z trawy cytrynowej.

Nie lubią też wąchać naftaliny, kamfory, nafty i kwasu octowego.

Nafta w połączeniu z olejkiem miętowym i kamforą w ogóle ubija kleszcze.

Odstrasza je również octan etylu, który znajdziemy w zmywaczu do paznokci. Bezacetonowy zmywacz może być zatem z powodzeniem składnikiem naszej broni przeciw kleszczom.

Kleszcze nienawidzą też salicylanu metylu. Ten z kolei występuje w kwiatach i kłączach wiązówki błotnej, która właśnie kwitnie.

Można więc zrobić sobie samemu odstraszacz kleszczy i stosować go na ubranie. Ja stosuję takie mieszanki również na skórę, ale trzeba uważać, bo można być uczulonym. Zawsze lepiej najpierw sprawdzić działanie mieszaniny smarując się za uchem.

Najprostszą do zrobienia i wypróbowaną przez mnie miksturą odstraszającą kleszcze  jest olej z pestek winogron wymieszany z kilkoma kroplami któregoś z podanych wyżej olejków. Smaruję nim dookoła nadgarstki, zgięcia łokci, pod kolanami i na szyi,  a także wkoło kostek.

Jeśli często chodzimy do lasu, na łąki i w zarośla warto zrobić sobie bardziej zaawansowany fito-repelent według przepisu doktora Henryka Różańskiego.

• 5ml olejku eterycznego anyżowego
• 5ml olejku eterycznego eukaliptusowego
• 10ml olejku eterycznego lemongrasowego (trawa cytrynowa)
• 10ml olejku eterycznego cytronella
• 10ml salicylanu metylu lub olejku eterycznego golteriowego
• 10ml octanu etylu
• nafta 850ml
• 100ml nalewki bursztynowej na etanolu powyżej 70% .

Jeśli  nie mamy co najmniej rocznej nalewki bursztynowej, można zrobić ją szybko zagotowując dwukrotnie 100ml spirytusu i 30g drobnych bursztynów na kuchence elektrycznej (nie gazowej!!) robiąc to dla bezpieczeństwa na wolnym powietrzu. Ja właśnie tak zrobię, bo bursztyn przywiozłam znad Bałtyku dopiero teraz.

Do odstraszania kleszczy trzeba stosować porządne olejki eteryczne. Muszą to być 100% olejki eteryczne, a nie jakieś rozcieńczane fałszywki.

Porządny, uczciwie destylowany olejek eteryczny, musi sporo kosztować.

Na przykład melisa (w zależności od miejsca uprawy, słońca i innych jeszcze czynników) może zawierać 0,02% olejku.

Co oznacza, że z TONY liści takiej melisy możemy uzyskać tylko 200g olejku.

I co tu się dziwić cenie?

Olejki miewają różne ceny właśnie z powodu różnej wydajności surowca. Ale te prawdziwe tak czy siak nigdy nie są tanie.

Niestety środki odstraszające kleszcze z olejkami eterycznymi mają dość krótkie działanie. Trzeba spryskiwać się nimi i smarować często podczas spaceru (przynajmniej co pół godziny).

Kto chce pobawić się w małego chemika może zrobić sobie PMD, naturalną substancję o nienaturalnej nazwie p-mentano-3,8-diol.

Aby otrzymać PMD z olejku eterycznego eukaliptusa cytrynowego należy ogrzewać w 50 stopniach Celsjusza przez 15 godzin mieszaninę  z 3,7g tego olejku z dodatkiem 5,25g 7-procentowego roztworu kwasu cytrynowego mieszając 450 obrotów na minutę. Szczegóły można znaleźć tu:

Drapeau, Jeremy, et al. „Green synthesis of para-Menthane-3, 8-diol from Eucalyptus citriodora: Application for repellent products.” Comptes Rendus Chimie 14.7-8 (2011): 629-635.

20% roztwór PMD działa przez kilka godzin. Gdy go stosujemy, stajemy się dla kleszczy niewidoczni. PMD blokuje ich receptory i nie mogą nas wykryć. Trzeba tylko pamiętać, żeby w użytej mieszaninie mieć też składniki odstraszające. Kiedy przypadkiem kleszcz dostanie się jednak na skórę, to one muszą być drugą linią obrony i go odpędzić.

Jak pokazuje przykład mojego męża, zawsze i wszędzie, pomimo ostrożności, można paść ofiarą kleszcza przywiezionego na przykład przez własną żonę samochodem z Mazur.

I co wtedy?

O tym będzie w następnym wpisie.

Południowa Rumunia zupełnie mnie zaskoczyła.

Jest całkiem inna od tej, którą pamiętam z niegdysiejszej wycieczki do Transylwanii, kiedy zauroczyły mnie między innymi wszędobylskie kwitnące wiosenne robinie (pisałam o nich tutaj).

Po pokonaniu  Żelaznych Wrót (o czym można poczytać tutaj) wjeżdżamy do Rumunii w potwornym upale.

Przed piekącym słońcem chowamy się do restauracji na barce. Od wody wieje trochę chłodem, a białe zasłony zapewniają cień, dając jednocześnie dużo rozproszonego światła. Jest bardzo przyjemnie.

Zamawiamy ciorba de burta, czyli flaki, przygotowywane jednak zupełnie inaczej niż u nas. Ta potrawa staje się prawdziwym hitem naszego pobytu w Rumunii. Zamawiamy ją w każdej napotkanej restauracji. O ile takową napotkamy. A na rumuńskiej części szlaku Eurovelo nie zdarza się to często. Podobnie, jak nie często spotykamy miejsca, w których można przenocować.

Jeśli wydaje się Wam, że w rumuńskiej ubogiej wiosce, każdy mieszkaniec z radością wita turystów, oferując im nocleg w swoim obejściu i świeże warzywa i owoce, to bardzo się mylicie.

W sennych miasteczkach i wioskach mieszkańcy witają nas wołając „salut” albo „bună ziua”, a czasem nic nie mówią, unosząc tylko rękę w geście powitania.

Może i chcieliby nas ugościć, ale ich obejścia są maleńkie, a każdy skrawek ziemi wykorzystany jest na kartofle, cebule, pomidory. Czasem nawet trawnik przed domem przy ulicy służy za warzywną grządkę. Nie mają nic na sprzedaż. Wszystko zużywają sami. Tylko raz udaje mi się spotkać sprzedawcę czereśni i fantastycznego miodu o nieprawdopodobnie żółtym kolorze.

Wioski i miasteczka wyglądają jak skansen. Stare domy o pięknie zdobionych podcieniach prawie wrastają w ziemię. Niektóre  się rozpadają.

Tylko nieliczne zostały wyremontowane i odnowione.

Przy drodze stoją stare studnie z poidłami dla zwierząt.

Z niektórych wciąż ludzie czerpią wodę.

Czuję się tak, jakby mój rower był wehikułem czasu i przeniósł mnie w przeszłość.

Życie toczy się w rytmie powoli jadącej furmanki ciągniętej przez konie albo osły.

Nie ma prawie wcale barów, pensjonatów, restauracji, agroturystyki.

Za to w każdej wiosce jest co najmniej jeden sklep, przed którym w cieniu stoi co najmniej jeden stolik.

W każdym z tych maleńkich i ciasnych sklepików upewniamy się jednak, że jesteśmy w XXI wieku. W każdym z nich są bowiem niezbędne do życia zimne napoje  i szybkie  Wi-Fi.

Przed starymi domami stoją zaparkowane osły, konie albo mercedesy klasy S. Ciągnące się po horyzont pola słoneczników i kukurydzy na pewno mają z tymi mercedesami coś wspólnego.

Obrzeża pól porastają piękne osty, maki, dziewanny, trybule, nostrzyki, rzepiki. Wlokę się na końcu naszego kolarskiego peletonu nie tylko dlatego, że nie mam siły. To zatrzęsienie ziół bardzo mnie absorbuje.

Nie sposób się nudzić. Każdy dzień, a nawet każda jego część przynosi coś nowego.

Czasem wioska może zaproponować nam nocleg jedynie w naszych własnych namiotach rozstawionych na placu targowym, gdzie koczujemy jak Cyganie przy maleńkim ognisku.

Czasem znów mamy do wyboru tylko „wypasiony” dom weselny z cukierkowymi dekoracjami.

Z tarasu jednego z nielicznych pensjonatów rozciąga się piękny widok na  rozlewiska Dunaju, ale kiedy spojrzy się w bok, zastępują go zwały śmieci, metalowe płoty i jakieś silosy. Tego widoku Wam jednak oszczędzę.

W skleconym z byle czego ogródku barowym, w którym robimy któregoś dnia przerwę, stoliki i krzesła są stare i zniszczone.

Jednak dobrze schłodzone i smaczne piwo kelnerka podaje nam w zmrożonych kuflach, co nie zdarza się chyba u nas nawet w drogich restauracjach. W tym upale jest to prawdziwa rozkosz.

Młodzież głośno słucha muzyki. Chcą zrobić nam przyjemność i puszczają  disco polo. Zwykle trudno mi tę muzykę wytrzymać.

Ale tu, 1800 kilometrów od domu, nawet „Ona tańczy dla mnie” brzmi zupełnie inaczej.

Wszyscy chowają się przed upałem gdzie się tylko da. Zapełniają się ławeczki obrośnięte pnączami albo ukryte pod drzewami.

Tylko my na rowerach ruszamy przed siebie.

Przejeżdżając przez rozpaloną słońcem wioskę, której mieszkańcy w absolutnej ciszy odpoczywają od lejącego się z nieba żaru siedząc przed swoimi rozpadającymi się domami na zacienionych pachnącym obłędnie wiciokrzewem zardzewiałych ławeczkach, robimy krótką przerwę przy starej studni.

Śmiejemy się bardzo głośno i przekrzykujemy chcąc podzielić się jak najszybciej nowymi wrażeniami. Bo droga nam ich nie szczędzi.

I nagle przemyka mi przez głowę myśl, że nie jestem wcale bardziej „cywilizowana” niż mieszkańcy tej biednej jak mysz kościelna wioski.

A czasem to nawet jakby mniej.

 

 

 

 

 

Żeby  stawy ciągle się nam ruszały musimy nimi ruszać. Nawet wtedy, kiedy bolą. Chrząstka stawowa jest strukturą żywą i podlega regeneracji w każdym wieku. Aby ją odżywić niezbędne jest naprzemienne obciążanie i odciążanie stawu.

A zatem jazda na rowerze i picie wody (woda stanowi 80% tkanki chrząstki) to doskonała rehabilitacja dla moich stawów kolanowych.

Lubię jazdę na rowerze. Dlatego pomysł przejechania naddunajskiego szlaku Eurovelo 6 bardzo mi się spodobał. Zaliczyłam już odcinek Wiedeń – Budapeszt i Budapeszt – Belgrad.

W 2018 roku przyszedł czas na etap Belgrad – Giurgiu.

Sprawdzoną już na poprzednich odcinkach siedmioosobową ekipą ruszamy w drogę tuż za Belgradem. 

Eurovelo 6 przebiega tam wałem nad rozlewiskami Dunaju. 

Jak to pod koniec maja świeża zieleń jest oszałamiająca. Co jakiś czas prawie  nas ogłusza głośny rechot żab.

Przez wał przechodzą żółwie i przebiegają zielone jaszczurki.

Nie spotykamy prawie w ogóle ludzi, tylko białe i siwe czaple, bociany i inne ptaki.

Od czasu do czasu pojawia się jakiś pasterz owiec czy krów, albo świniopas, wypatrujący świni, która przeszła na drugą stronę rozlewiska i i nie słucha jego głośnych nawoływań i perswazji.

A świnia to nie byle jaka. To mangalica, której mięso uchodzi za bardzo smaczne i zdrowsze, niż to z innych ras.

Zdania fachowców są w tej kwestii podzielone.

Ja jednak,  patrząc na ryjące w rozlewiskach pełnych różnej roślinności świnki,  jestem przekonana, że to prawda.

Pierwsza rowerowa awaria zmusza nas  do zajrzenia do miasteczka i poszukania serwisu rowerowego. W serbskim miasteczku koń nie jest żadną niespodzianką. Czasem nawet potrafi dla nas zatańczyć.

Do Serbów mówimy powoli po polsku pomagając sobie trochę gestami. Rozumieją wszystko. My ich rozumiemy także. Pomimo braku części zapasowej pomagają nam metodą „pomysłowego Dobromira” i możemy ruszać dalej.

Jest tak pięknie, że mam ochotę zatrzymywać się co parę minut i robić zdjęcia.

Ale chcemy dojechać do celu, którym jest granica Rumunii z Bułgarią. Trzeba więc pedałować.

Przed nami prawdziwe wyzwanie – Djerdap – Żelazne Wrota.

Przełom Dunaju.

Aby go zobaczyć musimy przejechać w wielkim upale, zwykłą drogą, bez pobocza, pokonując liczne tunele. A podjazdy mają nachylenie do 10%. Mordęga.

Mijamy zamek Golubac. Tu Turcy zabili nam Zawiszę Czarnego.

Jeszcze parę lat temu, kiedy podróżowałam tu samochodem, droga prowadziła pod zamkiem, a upamiętniająca naszego rycerza tablica była dostępna dla każdego. Ale teraz zamek otacza ogrodzenie i trzeba kupić bilet.

Żar leje się z nieba, ale my w pocie czoła pokonujemy stromy podjazd.

Nie wiem, jak dajemy radę. Poprzedni wieczór spędziliśmy przecież w towarzystwie Mili, właścicielki agroturystyki, jej syna, Gorana, oraz sporych ilości pysznego wina Vranac.

Mila ma 70 lat, a figurę i energię 30-latki. Jej dom otaczają piękne róże, które sama rozmnaża. Mówi o sobie, że jest „fabrikant super bienzin”.

Ten sporządzany przez nią ze śliwek produkt, w sporej ilości zabieram do domu. Mila mówi, że świetnie się robi na nim nalewki ziołowe.

Droga na Żelazne Wrota pnie się coraz wyżej. Jest pięknie.

Aż się prosi, żeby zrobić sobie portrecik na tle cudnych widoków.

Niestety w odblaskowej kamizelce i kasku, ze swoim aparatem fotograficznym, wyglądam na nim zupełnie jak robotnik drogowy z dyndającą u szyi krótkofalówką.

W tunelach świecimy czym się da i ostro naciskamy pedały, żeby minąć je jak najszybciej i nie spotkać w żadnym dwóch mijających się ze sobą tirów. Na szczęście ruch nie jest wielki i bez strat w ludziach i sprzęcie docieramy na górę.

Tam czeka prawdziwa nagroda.

Dunaj  wąski tak, że można go prawie przeskoczyć.

Całkiem zapominam o upale, zmęczeniu i pragnieniu. Na nic nie narzekam. Bo widok zaparł mi dech. I to na długo.

Ale trzeba ruszać dalej. Będzie już  łatwiej – w dół.

Do Rumunii.

O niej napiszę innym razem. Bo Rumunia to zupełnie „inna bajka”.

Jeśli jeszcze tego nie zrobiliście do tej pory, to z zachęcam Was – wybierzcie się do Serbii.

Póki można tam zobaczyć jeszcze krowy bez żółtych kolczyków z numerkami w uszach i ryjące nad rzeką mangalice.

Póki Mila może produkować „super bienzin”.

Może zdążycie też, zanim „pekary” zmienią się w kawiarnie jakiejś znanej sieci, a „domacza kawa” i ciepły „burek” zostaną  zastąpione przez kawę w papierowym kubku i „świeżo wypiekaną drożdżówkę”, zapakowaną w aluminiową folię,  z rocznym terminem przydatności do spożycia.